Over wanneer pijn lijden wordt
Het woord pijn doet allereerst denken aan fysieke pijn. Een pijn die herleidbaar is vanuit een directe oorzaak, je hebt bijvoorbeeld je teen gestoten. Als ik hier over pijn schrijf bedoel ik daar alle soorten pijn mee, fysiek, mentaal, emotioneel. Een pijn die ook herleidbaar is doordat er een bepaalde gebeurtenis heeft plaatsgevonden in je leven. Een breuk in een relatie, het verlies van een dierbare of gevoelens van machteloosheid.
Lijden is hetgeen dat secundair is aan de pijn, het ontstaat door onze manier van omgaan met de pijn. Als er een gevecht is tegen de pijn, tegen hoe iets is, dan ontstaat er lijden. Manieren om met pijn om te gaan – of eigenlijk manieren om het te willen controleren en niet te hoeven ervaren – zijn vermijden, verdoven of afleiding zoeken. Op korte termijn kan dit de illusie van verlichting geven, maar op de lange termijn gaat het ons tegen werken. Doordat we bijvoorbeeld willen vermijden om pijn te hebben, kunnen we ons af gaan sluiten voor de buitenwereld, om minder met de pijn geconfronteerd te worden. Echter wordt de pijn dan lijden, omdat je niet de dingen doet die je juist zo prettig en belangrijk vindt. Je kunt je ook verliezen in allerlei vormen van verdoving, drank, drugs, seks, gokken enz. Maar als je dat doet, leef je dan het leven dat je wilt leiden? Een andere manier is dat we zo hard bezig zijn met wegrennen en afleiding zoeken dat we continue bezig moeten zijn en daardoor niet bezig zijn met het hier en nu en genieten van het moment. We moeten door blijven gaan, om de pijn maar niet te hoeven voelen.
Toen ik meer over bovenstaande leerde door Acceptance and Commitment Therapy moest ik denken aan de vier edele waarheden waarover ik leerde in mijn opleiding tot yogadocent.
De vier nobele waarheden bevatten de essentie van de lessen van Gautama Buddha.
In het kort uitgelegd:
1. De waarheid van lijden.
Hiermee wordt bedoeld dat we als mens allemaal omstandigheden tegen gaan komen waar we moeite mee hebben, waar we last van hebben. Als ik het vergelijk met wat hierboven staat kan het ook gezien worden als: er gaat pijn zijn. De Boeddha ziet het als een conditie van het leven, waar niemand van kan ontsnappen.
2. De waarheid van het ontstaan van lijden
Het ontstaan van het lijden wordt veroorzaakt doordat we vast willen houden aan hoe een situatie eerst was, of hoe we willen dat deze is. We hebben bepaalde voorkeuren waar we ons aan hechten. Dus het lijden ontstaat hierin doordat we vechten tegen hoe de huidige situatie is.
3. De waarheid van het opheffen van lijden
Door te stoppen met het vasthouden aan voorkeuren van hoe we willen dat iets is, dus door ons ervan te onthechten, kunnen we het lijden opheffen. Dit vraagt een meer gelijkmoedige houding ten opzichte van het leven.
4. De waarheid van de weg naar het opheffen van lijden.
Dit is het pad, de weg, met richtlijnen voor een lichter en gelukkiger leven. Dit het achtvoudige pad dat de Boeddha heeft omschreven.
Ik geef hiervan een kleine samenvatting:
- Juiste visie: zie de dingen zoals ze zijn.
- Juiste intentie: geweldloosheid en onthechting in gedachten, voorafgaand aan daden.
- Juiste spraak: spreek de waarheid en praat netjes en met compassie. Zowel over een ander, als tegen jezelf.
- Juiste handelingen: geweldloosheid, niet stelen, geen misbruik maken van anderen.
- Juiste wijze van levensonderhoud: zorg goed voor jezelf en anderen en verdien je welvaart eerlijk.
- Juiste inspanning: richt je op het positieve.
- Juiste aandacht: wees mindful van je lichaam, gevoelens, gedachten en fenomenen.
- Juiste concentratie: beoefen meditatie met bovenstaande punten.
Hopelijk heeft deze blog je kunnen inspireren om anders naar je ervaringen en naar pijn te kunnen kijken. Reacties zijn altijd welkom!
??