Dit is maar een voorbeeld van gedachte die je kunt hebben als je last hebt van imposter syndrome.
Imposter syndrome linkt aan de overtuiging dat je niet zo competent bent als anderen denken dat jij bent. Ondanks dat er voldoende bewijzen zijn dat dit wel zo is. Eigenlijk is het de angst om door de mand te vallen. Je kunt je een fraudeur voelen, iemand die niet op de plek hoort waar je bent en die daar ‘toevallig’ wel terecht is gekomen.
Het kan vooral voorkomen wanneer we een nieuwe sociale kring betreden. Een nieuwe vriendengroep, sportclub of een nieuwe baan. De overtuiging zal voor velen daarom tot op zekere hoogte herkenbaar zijn.
Eigenlijk onderschat je, als je in deze overtuiging zit, je competenties en maak je jezelf kleiner dan je werkelijk bent. Dit kan voortkomen vanuit een perfectionistische neiging of onzekerheid. Als je namelijk alles wat je doet goed moet doen, dan zet je jezelf onder een ontzettend hoge druk. Je moet continue voldoen aan alle hoge eisen en, heel realistisch gezegd, dat lukt niet (en dat lukt niemand, dus ga het ook niet proberen). Dit kan je het gevoel geven dat je de taken niet aan kunt en je er niet geschikt voor bent. En dat gebeurt vaak allemaal omdat je jezelf focust op één aspect dat misschien wat minder goed lukt.
Ook kan het ervoor zorgen dat je jezelf minder vrij voelt (en beweegt) in het contact met anderen, waardoor je jezelf niet helemaal durft te laten zien in wie jij bent. Alsof je een soort van masker op moet doen dat voldoet aan de eisen van de plek waar je op dat moment bent.
Psycholoog zijn is ook zo’n beroep waar, als je niet oplet, je zo in een imposter syndrome kan schieten (trust me). Het lijkt namelijk alsof psychologen alles weten en alles op orde hebben. En dit idee wordt, naar mijn idee, ook gevoed door de samenleving. Maar wat nu als je het zelf ook even niet weet? Of als je zelf ook even in moeilijkheden zit? Dit hoeft niet te betekenen dat je een mindere psycholoog bent of dat je je vak niet verstaat. Juist in het soms niet weten en het toegeven daarvan kan heel veel wijsheid en verbinding verscholen zitten.
Let er op als deze overtuiging je overkomt en probeer jezelf terug te halen naar de realiteit. Het heeft namelijk flinke gevolgen als je hier lang in blijft zitten en blijft doorgaan met presteren volgens die eisen waar je aan moet voldoen en je gaat geloven in de overtuiging dat je een oplichter bent.
Het kan helpen om jezelf wat kwetsbaarder op te stellen en bij de ander te checken of je gedachten kloppen, maar ook om feedback te vragen. Bijvoorbeeld “Ik ben bang dat ik dit niet goed heb gedaan of onvoldoende, hoe sta jij daar tegenover?”, of “Ik ben bang dat jullie mij niet competent vinden, omdat me dit niet is gelukt”. Vaak zijn anderen veel milder voor jou, dan jij voor jezelf bent (again, trust me on this one too).
Stop met jezelf vergelijken met anderen en probeer jouw eigen waarde in te gaan zien! Jouw toevoeging aan het geheel. Durf jezelf te laten zien, want je mag er zijn zoals je bent 😉
